Supplement denilince akla, piyasada yer alan tüm "gıda takviyeleri" gelmektedir. Dolayısıyla, "supplement kullanımı nasıl olmalı?" diye bir soruyla karşılaşıldığında, var olan her bir gıda takviyesi için ayrı ayrı bilgi verip kullanım şeklini belirtmek gerekmektedir. Protein tozları, amino asitler, vitaminler, mineraller, esansiyel yağ asitleri, doğal ürünler ve probiyotikler vb. ürünleri içerisinde bulunduran supplement ailesi, üzerinde çok sayıda araştırma,çalışma ve deneme yapma gerekliliğini de beraberinde getirmektedir. Ancak bu şekilde supplementlerin faydalı olup olmadığına veya hangilerinin kullanılması gerektiğine dair bilgilere ulaşılabilmesi mümkündür.
Supplementler konusunda unutulmaması gereken belki de en önemli konu; bu ürünlerin birer "ilaç" olmadığıdır! Bu nedenle, kullanımı konusundan herhangi bir ön yargıya sahip olmanıza ve bilinçli kullandığınız süreçe gıda takviyelerinden korkmanıza gerek yoktur. "Bilimsel araştırma ve çalışmalardan" esinlenerek hazırlamış olduğumuz bu makalede; supplement ürünleri hakkında detaylı bilgilere yer vermekteyiz.
Suppelement piyasası, 2015 yılına ait değeri yalnızca ABD’de 37 milyar dolarlık değere sahip bir sektör haline gelmiştir. Amerika Birleşik Devletleri piyasasında 50.000'den fazla diyet takviyesi ürünü bulunmakta ve bu takviyeleri, Amerikan yetişkin nüfusunun yaklaşık %50'sinin kullandığı belirtilmektedir. (1)
Supplement; aynı zamanda gıda takviyesi olarak da adlandırılan, kişinin uyguladığı diyete yönelik tamamlayıcı bir bileşen adı altında tasarlanmış hap, kapsül, tablet veya sıvı formunda ağız yoluyla tüketimi sağlanan ürünlerdir.
Alınmak istenilen içeriğin tüketim miktarını artırmak için kullanılan supplementler, gıda kaynaklarından ya da sentetik olarak elde edilmektedir. Besin bileşiklerinin sınıfı vitaminleri, mineralleri, lifleri, yağ asitlerini ve amino asitleri içermektedir.
Diyet takviyeleri ayrıca; yaşam için gerekli olduğu doğrulanmayan ancak, bitki pigmentleri veya polifenoller gibi faydalı bir biyolojik etkiye sahip olduğu bilinen maddeleri de içerebilir. Ayrıca hayvanlar, gıda takviyesi içeriklerinin kaynağı (tavuklardan veya balıklardan elde edilen kolajen gibi) olabilirler. Bunlar, ayrı ayrı ve kombinasyon halinde de satılabilir ve besin içerikleri ile birleştirilebilir.
Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada'da diyet takviyeleri, gıdaların alt kümesi olarak kabul edilmekte ve buna göre düzenlenmektedir. Ayrıca Avrupa Komisyonu, gıda takviyelerinin güvenli olduğundan ve uygun bir şekilde etiketlendiğinden emin olmak için uyumlaştırılmış kurallar koymuştur. Diğer ülkeler arasında ise diyet takviyelerinin tanımı, ilaç veya takviye ürünlerinde kullanılan diğer içerik sınıfları olarak değişebilir.
Gıda takviyeleri arasında en yaygın olarak kullanılanlar ürün multivitaminlerdir. Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Sağlık Enstitüleri; bazı takviyelerin, dengeli bir beslenme düzenine sahip olmayan kişiler için "değerli” olabileceğini belirtmektedir. (2)
Amerika Birleşik Devletleri'nde üreticilerin; gıda takviyesi ürünlerinin, herhangi bir hastalığı önlediğini veya tedavi ettiğini iddia etmeleri federal düzenlemelere aykırıdır. Sağlığa potansiyel etki sağlayan bir gıda takviyesi için bilimsel kanıtların ispatı bulunuyorsa şirketlerin, "Yapı / İşlev" ifadesini kullanmalarına izin verilmektedir. Gıda ve İlaç İdaresi'nin (FDA) gereğince belirtilen yönetmelik gereği şirketlerin ürün etiketleri üzerinde; “bu besin takviyesi ürünü herhangi bir hastalığı teşhis etmeye, tedavi etmeye, iyileştirmeye ya da önlemeye yönelik tasarlanmamıştır” ibaresine yer vermesi gerekmektedir.
FDA, bu yönetmelikleri uygulamakta ve ayrıca standardize edilmiş iyi üretim uygulamalarına (GMPs) göre yapılmayan gıda takviyelerinin ve takviye içeriklerinin, tehlikeli olabileceğini göz önünde bulundurarak satışını yasaklamaktadır.
Vitamin, bir organizmanın sınırlı miktarda hayati bir besin maddesi olarak ihtiyaç duyduğu organik bir bileşiktir.
Vitamin olarak adlandırılan organik kimyasal bileşik (veya ilgili bileşikler grubu), bir organizma tarafından yeterli miktarda sentezlenemediğinde beslenme düzeninden alınması gerekmektedir. Bu ifade hem şartlar hem de belirli organizmalar için koşullara bağlıdır. Örneğin, askorbik asit (C vitamini); insansı primatlar, insanlar, kobaylar ve yarasalar için gerekli olan ama diğer memeli türleri için gerekli olmayan bir vitamindir. D vitamini ise, güneşten veya yapay bir kaynaktan gelen ultraviyole ışığına yeterince maruz kalan insanlar için olmazsa olmaz bir besin maddesi değildir. (4)
İnsanlar diyetlerinde, çoğu aslında ilgili molekül grupları (örneğin, tokoferol ve tokotrienolleri içeren E vitamini, K1 ve K2'yi içeren K vitamini) olmak üzere 13 vitamine ihtiyaç duymaktadır. Bu vitaminler: A, C, D, E, K, Tiamin (B1), Riboflavin (B2), Niasin (B3), Pantotenik Asit (B5), B6 Vitamini, Biotin (B7), Folat (B9) ve B12 Vitaminidir.
Önerilen miktarların altındaki vitamin alımı, vitamin eksikliği ile ilişkili işaret ve semptomlarla karşılaşmanıza neden olabilir. Sağlıklı, besleyici ve yeterli bir beslenme düzenine sahip olan bireylerin, kullandıkları vitamin takviyelerinden fayda sağladığı konusunda çok az kanıt bulunmaktadır.
ABD Tıp Enstitüsü; bazı vitaminler için, tolere edilebilir üst alım seviyelerini (UL'ler) belirlemektedir. Ancak bu durum gıda takviyesi şirketlerinin, servis başına belirtilen üst alım seviyelerinden daha yüksek içeriğe sahip ürünleri satmasını engellememektedir. Örneğin, D vitamini için belirtilen üst alım limiti 100 µg'dir (4.000 IU), ancak piyasadan 10.000 IU içeren ürünleri reçetesiz temin edebilmek mümkündür. (5)
